Op zaterdagmiddag 14 november bezochten Bossche GroenLinksers de Stadsboerderij Eyghentijds, vlakbij de wijk Groote Wielen in Rosmalen. Met een rondleiding door een van de eigenaren en een verhaal van GroenLinks-Statenlid Hagar Roijackers over verduurzaming van de landbouw. Dit werkbezoek is onderdeel van de ‘klimaatestafette’ van GroenLinks Den Bosch, een reeks activiteiten in de aanloop naar de klimaattop in Parijs.
Door Michiel van der Velden
Inspirerende plek met veel functies
Frank van Wagenberg, eigenaar van de stadsboerderij, zit vol plannen en ambities en vertelt daar enthousiast over. In beperkte tijd is er al veel bereikt en er staat nog veel meer in de steigers. De boerderij weet succesvolle verdienmodellen te combineren met belangrijke ecologische, sociale en educatieve functies. Tijdens een rondleiding wordt dat duidelijk zichtbaar.
De locatie biedt ruimte aan diverse ondernemers uit de streek en een breed scala aan activiteiten. Van een biologische varkenshouderij met ‘Bossche landvarkens’ tot dagbesteding voor ouderen (zorgboerderij), van buitenschoolse opvang tot lunchroom en terras, en van kinderfeestjes tot een boerderijwinkel met streekproducten. Dat alles met veel aandacht voor duurzaamheid (onder meer met een grote hoeveelheid zonnepanelen op de daken) en voor het welzijn van mens en dier (met plannen voor een natuurspeeltuin voor kinderen en zelfs een speeltuin voor de varkens). We komen ook langs de stadsimkerij en imkerwinkel van Thomas Freitag, die ons eerder al wist te inspireren bij de opening van het politieke jaar van GroenLinks Den Bosch.
De boerderij grenst aan de natuur van het Kanaalpark met de Rosmalense Aa. De bever is hier al geregeld gezien. De terugkeer van die diersoort geeft aan dat het hier de goede kant op gaat met natuur en biodiversiteit. Boerderij en gemeente werken hier samen aan het natuurbeheer en met natuurvereniging IVN wordt gesproken over excursies in het park.
Op het terrein van de stadsboerderij vind je ook de biologische tuinderij ’t Wild met zelfoogst. De tuinderij is een voorbeeld van ‘Community Supported Agriculture’: omwonenden betalen jaarlijks een bijdrage vooruit om de kosten en lonen van de tuinderij te dekken en in ruil daarvoor mogen ze wekelijks zelf hun groenten oogsten. Dit verkleint de afstand tussen voedselproductie en consument (van grond tot mond).
Alternatief voor doorgeslagen schaalvergroting
Na de rondleiding vertelt Statenlid Hagar Roijackers over de zorgelijke stand van de Brabantse landbouw en hoe het zover heeft kunnen komen. Wat begon met goede bedoelingen (‘nooit meer honger’ na de Tweede Wereldoorlog) en veel heeft bijgedragen aan de economische ontwikkeling van Brabant, is inmiddels veel te ver doorgeslagen.
De landbouw is niet meer in balans met de natuur, belast het milieu sterk, tast het landschap aan en vermindert de leefbaarheid en sociale samenhang op het platteland. De enorme hoeveelheden op elkaar gepakte dieren brengen bovendien de volksgezondheid in gevaar, om nog maar te zwijgen over het gebrek aan dierenwelzijn. Ook voor de boeren zelf verslechtert daardoor het perspectief. Ze krijgen geen eerlijke prijs meer voor hun producten en worden meegezogen in een neerwaartse spiraal van verdergaande schaalvergroting.
Locaties zoals deze stadsboerderij laten zien dat er kleinschalige en duurzame alternatieven mogelijk zijn. De rondleiding en het gesprek maken duidelijk dat dit vraagt om goede regionale samenwerking met tal van partners: ondernemers, overheden, maatschappelijke organisaties, zorg- en onderwijsinstellingen. Daarbij moet er oog zijn voor de hele keten van producent tot consument. Zo is het bijvoorbeeld zorgelijk, dat er in de regio steeds minder slachterijen komen die nog kleinere aantallen dieren biologisch kunnen slachten.
GroenLinks moet initiatieven als deze stadsboerderij toejuichen en waar mogelijk faciliteren, bijvoorbeeld door het veranderen van (aanbestedings)regels die zulke regionale samenwerking bemoeilijken. Tegelijkertijd moeten we erkennen, dat er naast kleinschalige initiatieven ook grote wijzigingen nodig zijn van het provinciaal, landelijk en Europees landbouwbeleid. Daarbij spelen grote financiële belangen en moeten we opboksen tegen een sterke lobby. We hebben hier slimme politiek nodig met een goed verhaal en een sterk netwerk van bondgenoten binnen en buiten de politiek.
Meer informatie
http://www.stadsboerderijeyghentijds.nl/
Foto’s: Antoon van Rosmalen, Hagar Roijackers, Michiel van der Velden.
