Het is een zwaar jaar geweest. In 2003 en 2004 is er in 's-Hertogenbosch/Rosmalen 20 miljoen bezuinigd op de jaarlijkse begroting. Een deel van deze bezuinigingen is nodig om de begroting sluitend te krijgen. Daarnaast wordt er door Balkenende 2 rechtstreeks op sociale zaken (bijzondere bijstand, gesubsidieerde arbeid en geld voor reïntegratie) en onderwijs (onderwijsachterstanden) bezuinigd. Deze rekening moet, ook al zijn het mijn eigen keuzes niet, in de Bossche samenleving worden doorvertaald. Tegen de wind van een rechts kabinet in, laveert wethouder Bart Eigeman om toch versterkingen van de sociale infrastructuur te bereiken. Een toelichting op drie grote actuele onderwerpen.

Wet Werk en Bijstand

In het hele land is ’s-Hertogenbosch bekend vanwege vernieuwend bijstandsbeleid, ingezet onder Evelien van Onck en uitgebouwd onder Bart Eigeman. De Bossche keuze om met 1 vast contactpersoon tot uitgangspunt te maken wat een bijstandgerechtigde wél kan, is per 2004 in de wet verankerd. De invulling van de gemeentelijke vrijheid loopt via 4 basiskeuzes:

  1. voor mensen die snel (binnen 9 maanden) in staat zijn – waaronder een groot deel van mensen die voor het eerst bijstand aanvragen – betaald werk uit te voeren, is de Werkbeurs ontwikkeld. Veel werkgevers ervaren een hoge drempel om mensen uit de bijstand aan te nemen: er zijn veel verschillende en onduidelijke regelingen. In ’s-Hertogenbosch is, samen met een aantal werkgevers, gekeken hoe die drempel weggenomen kan worden. De Werkbeurs kan flexibel worden ingezet, gericht op scholing van de bijstandsgerechtigde, ofwel als bekostiging van detachering of een mix.
  2. voor mensen die langere tijd nodig hebben om toegeleid te worden naar betaald werk is er een nieuwe vorm van gesubsidieerde arbeid. Een combinatie van hulpverlening, scholing, werkervaring en werken met behoud van uitkering is mogelijk voor 1 jaar, met kans op verlenging.
  3. en wat gebeurt er met de groep mensen die nooit, of nog lang geen perspectief heeft op betaald werk? Binnen de nieuwe bijstandswet is het niet vanzelfsprekend aan deze groep aandacht te besteden, laat staan dat er geld voor uitgetrokken wordt. In ‘s-Hertogenbosch gebeurt dat wel. De aanpak heet `participatiebanen’. A) Mensen die ontheven worden van arbeidsplicht, hoeven de `molen’ van arbeidstoeleiding niet in. B) Mensen die wel activiteiten willen verrichten, kunnen ondersteuning krijgen.
  4. de bestaande regelingen I/D (Melkertbanen) en WIW (Werkervaring) zijn door het kabinet afgeschaft. In ’s-Hertogenbosch is de opvallende keuze gemaakt geen gedwongen ontslagen voor I/Ders met een vast contract toe te passen. Door actief en stimulerend gemeentebeleid zijn van de 700 I/D-banen 125 omgezet in regulier werk. De rijksbezuinigingen zijn op 3 manieren doorvertaald: er komen geen nieuwe plekken bij, de werkgevers dienen – oplopend – een eigen bijdrage te betalen aan de loonkosten (als gemeente blijven we 70% loonkosten betalen), tijdelijke contracten (van de 700 ca.10) worden beëindigd.

Meer kansen voor kinderen

Het kabinet wil ons doen geloven dat er op onderwijs niet bezuinigd wordt, vergeet het maar. In ’s-Hertogenbosch moet 1,4 miljoen bezuinigd worden op Onderwijs Achterstandsgeld. Dat is de reden dat een jaar eerder dan gepland een nieuwe beleidsplan Onderwijs is opgesteld. Bart Eigeman wil niet alleen reageren op de rijksbezuiniging en zo alleen maar snijden. De bezuinigingen zijn aanleiding een heel andere weg in te slaan. In plaats van zo’n 60 meer losse projecten is gekozen voor 7 hoofdpunten: Preventieve aanpak via voorschoolse periode, Brede Bossche scholen, Verbetering kwaliteit van onderwijs, Sluitende zorgstructuur, Overgang primair-voortgezet onderwijs, Aanpak voortijdig verlaten en Scholen en Veiligheid. Het voert te ver ze allemaal toe te lichten. Wie meer wil weten kan natuurlijk meer info krijgen. Kort gezegd is de rode draad `basis in de buurt’, de (voor)schoolse voorzieningen worden veel beter benut als vindplaats van kinderen/jongeren. Rond die vindplaats worden deskundigen georganiseerd. Preventie staat centraal, en waar nodig wordt zorg versterkt om bij verstoring van de ontwikkeling ondersteuning te bieden, de aanpak voortijdig schoolverlaten wordt versterkt ook door betere linken naar werkgevers.

 

Een GroenLinks-wethouder op Onderwijs maakt verschil. Bij alle bezuinigingen is er 2 miljoen extra per jaar voor het bouwen van scholen in combinatie met andere voorzieningen. En voor het uitvoeren van de 7 hoofdpunten is 450.000 euro per jaar extra gemeentelijk geld om te investeren in de ontwikkelingskansen van kinderen. Daarmee is ’s-Hertogenbosch tot nu toe de eerste gemeente die de bezuinigingen op OnderwijsAchterstanden compenseert.

Wijkgericht: van klant naar actief burgerschap

In een vorig ledenblad is het wijkgericht werken al toegelicht. De invoering is meer dan een werkwijze. Het raakt de fundamenten van de democratie, omdat de hoofddoelstelling is om het vertrouwen van burgers in de gemeente te versterken. Dat gebeurt door langs 3 lijnen te veranderen:

  1. meer betrokkenheid en verantwoordelijkheid van wijkbewoners bewerkstelligen op het beleid en de uitvoering. Om ruimte voor initiatief echt te stimuleren, wordt bewoners initiatiefgeld ingevoerd. De wijkbewoners is niet alleen klant van de gemeente, de doelstelling is actief burgerschap te stimuleren en te waarderen;
  2. verbetering van de ambtelijke organisatie: meer toegesneden op behoeften vanuit wijken met een betere samenwerking en samenhang tussen verschillende afdelingen van de gemeente. Bovendien wordt transparanter wat de gemeente in welke wijk doet, waardoor de invloed van bewoners daarop makkelijker vergroot kan worden;
  3. partners en partners en gemeente werken beter samen (en minder langs elkaar heen).

 

De invoering wijkgericht werken start per 1 januari, ook daarvoor is dwars tegen bezuinigingen in extra geld uitgetrokken. Er is ruim 2 jaar voorbereiding aan vooraf gegaan. Juist omdat het een fundamentele verandering betreft, is het beter de voorbereidingen in onzichtbaarheid te treffen en dan ook echt te laten werken, dan om een snel maar kortdurend succes te oogsten. Jaren gelden zei Bart bij de algemene beschouwingen: “Er wordt veel gesproken over grote projecten, dan wordt snel gedacht aan een snelweg, een bedrijventerrein of een museum. Het openbreken van de ramen en deuren van de gemeentelijke organisatie om de leefbaarheid van de bewoners te vergroten, is voor GroenLinks ook een `groot project’ dat opgepakt moet worden.” Het geeft voldoening daar via het wijkgericht werken concreet aan te werken!

Bart Eigeman