Beste aanwezigen, dit is zoals het drie jaar geleden ging. Ik werd gekozen als gemeenteraadslid. Als volksvertegenwoordiger. Als representant van alle Bossenaren. Democratisch gekozen om mij in te zetten voor een samenleving van de mensen, door de mensen, en voor de mensen.
Gekozen in een tijd dat de samenleving sneller verandert dan ooit. Een maatschappij die met de dag vluchtiger wordt. Waarin de computer en de mobiele telefoon al ouderwets zijn. Het halve land loopt immers rond met een smartphone en heeft thuis een tablet. Met touchscreen. En dat is relevant voor de toekomst van onze democratie. Hoewel ik pas 25 ben, heb ik nog leren typen op een typemachine. De politicus van de toekomst speelt op een iPad terwijl letterlijk de pap nog met de lepel wordt toegediend.
Beste mensen, we leven in een sociale media-tijdperk. Facebook en Twitter maken deel uit van ons leven. Een tijdperk waarin het nieuws is als Lady Gaga haar 10 miljoenste volger heeft. Waarin men met spanning wacht op de twee miljoenste like voor de Pietitie. Waarin we op de voorpagina van kranten tweets van politieke leiders lezen.
Waarom ik dit met u deel? Omdat ik dagelijks merk dat dit onderdeel is van het werk van een politicus anno 2013. Ik ben onderdeel van deze facebook-democratie. Laat ik een voorbeeld geven. Veel van mijn vrienden en naasten hadden geen idee wat ik echt aan het doen was. Ja, Ufuk zit in de politiek, hij doet iets met plannen. Hij zal wel belangrijke mensen kennen. Dankzij Facebook hebben ze nu wel een idee. Ze liken nu mijn berichten. Ze vragen me in een tweet hoe het met een bepaald dossier gaat. Ze weten zelfs hoe mijn fractiegenoten heten, want die zijn getagd op Facebook-foto’s.
Conservatieve collega’s zien hierin risico’s; de democratie wordt uitgehold. Ik ben optimistischer. Sterker nog. Ik durf de stelling aan dat de kloof tussen stemmers en gekozenen hierdoor zelfs kleiner wordt. Onze levens zijn nog nooit zo transparant geweest als nu. Alles komt op sociale media terecht. Iedere schijnbeweging haalt het internet.
Naast mijn overtuiging dat de kloof kleiner wordt, zie ik ook een andere trend. Eentje die volgens mij in de toekomst verder zal doorzetten. De stemmer heeft de politiek steeds minder vaak nodig. Veel politici denken dat zij onmisbaar zijn, het tegenovergestelde is waar. Mensen doen steeds meer zelf en slaan de politiek over. Het gebeurt weer in de buurten. Gewoon in de eigen wijken. Wat dat betreft gaan we weer terug naar de democratie van de oude Grieken. De besluiten worden weer genomen op het centrale plein in de eigen leefomgeving. Of op een digitale plein, in je eigen buurt, zoals buurbook.nl. Ja, het bestaat echt. En het werkt goed.
Wie droomt over de toekomst van de democratie doet er mijns inziens er goed aan om deze trends als uitgangspunten te nemen. Laten we het pad van de toekomst bewandelen. Iedere vier jaar kiezen we via de democtatie-app op onze interactieve tv onze politici. Heb je een goed idee? Dan wordt dat ge-crowdfund. Een soort subsidie, maar dan zonder de tussenkomst van de bureaucratie. Uiteraard mogen we de democratische deugden, zoals het eerlijk verdelen van kansen en welvaart, nooit uit het oog verliezen. Immers, zonder deze deugden had de kleinzoon van een gastarbeider hier nu niet gestaan.
Beste stemmers. Jürgen Habermas zei ooit dat democratie stoelt op het geloof van mensen dat er perspectief is om gezamenlijk vorm te geven aan een uitdagende toekomst. Ik like die uitspraak. Ik geloof dat we onze democratische samenleving verder kunnen vorm geven. Juist door het geloof waar Habermas op doelt. Ik draag daar graag mijn steentje aan bij. Als politicus. Nu nog met stemmen. Maar wie weet, in de toekomst met likes. En dan hoeft de vriend die ik aan het begin aanhaalde, niet eens meer naar de stembus. Want de democratie komt naar hem toe.
foto: Lisette van de Swaluw