Zondagmiddag, het programma is een uurtje afgelopen, lig ik op de weidse grasvelden tussen de Spree en de regeringsgebouwen uit te rusten. Een eindje verder loopt Eva Quistorp, ze stopt raapt iets op, en gooit en een prullenbak. Een eindje verder hetzelfde. Op weg naar een volgende ontmoeting. Waar ze haar kritiek zal uiten. Als een van de oprichtsters van de Groenen die onvermoeibaar tegen verkwanseling van idealen predikt. Ondertussen het gras voor de Reichstag een beetje schoner achterlatend.
Lari Pitkä-Kangas, laat ik daar mee beginnen, is onderburgermeester van Malmö – veel snapte ik niet van het Zweedse systeem; iets tussen een monistische burgemeester en wethouder in. Hij bood een beleidsmatig gedegen én verleidelijk vergezicht op een stad waar het goed en klimaatbewust leven is in 2020. Want dat is de bedoeling van de politiek: doen wat de mensen willen, en hen antwoord geven op de vragen die ze stellen. Sociale programma’s, afvalverwerking, verkeer, recreatie, energie dat alles onder de paraplu van een regeneratieve stad. Het is belangrijk de macht te hebben; en als je die hebt: praat met de mensen om te horen wat ze willen. En als je die niet hebt: praat met de mensen om te zorgen dat je hem krijgt. En praten was wat ik Lari deze dagen heb zien doen, voordurend omringd door mensen die van hem wilde leren.
Sergi Alegre heeft al sinds 1991 dezelfde functie als Lari in La Prat, een deelgemeente van Barcelona met een vliegveld, haven, natuurgebied, historisch centrum én een wijk de in Franco’s tijd was gebouwd om alle werklozen op te bergen. Na de omwenteling kwam er nieuwbouw voor in de plaats gekomen, maar dezelfde mensen bleven. Zelden iemand zo scherp de problemen horen benoemen. Niemand komt in Sant Cosme als je er niet moet zijn. De zigeuners wonen in een buurtje en hebben de hele heroïnehandel in de regio in handen. Maar toch: wij kunnen hen niet vragen de essentiële waarden van hun cultuur op te geven; het coöptatierecht voor de complexen hebben we gehandhaafd. Marathonmentaliteit, kleine stapjes, enne … niet altijd zeggen wat je doet: in de pers zeggen we altijd dat politie en de brandweer de zaak aanpakken en dan is het goed. We doen natuurlijk iets heel anders: school, publieke gebouwen neerzetten zodat mensen uit de rest van de stad er wel moeten komen et cetera.
Renate Künast hoopt na de verkiezingen volgend jaar burgemeester van Berlijn te worden. Ze houdt een verkiezingsspeech die klinkt als een klok – banen en klimaat – maar niet volgens Eva Quistorp. Ze steekt haar duimen voor haar borst en doet een pinguïn na. Dat lijkt me niet zo aardig van Eva, maar twee dagen later zou een willekeurige vrouw die ik op straat sprak over dezelfde Renate Künst haar nadoen door haar neus in de lucht te gooien. Eva bleek net als ik in 1977 de grote demonstratie tegen Kalkar bezocht te hebben en dat schept een band. Zeker op het moment dat een halve kilometer verderop een van de demonstraties wordt gehouden die er mede toe leiden dat de Duitse regering datzelfde weekend zal besluiten tot de ‘Atomausstieg’ – beëindiging van de nucleaire energieopwekking – in 2022. 1977 was ook het jaar van mijn vorige bezoek aan Berlijn. De tijd van de RAF, Hans Martin Schleyer was ontvoerd en zou later worden vermoord. De muur recht overeind. Het gewelddadige extremisme was ook het motief dat mensen als Eva een andere weg kozen en drie jaar later de Grünen zouden oprichten. “Geloof is een sterker kracht dan de seculiere Grünen beseffen; de val van de muur was vredig mede door de invloed van de kerk; laten we het de volgende ontmoeting over religie hebben”. Ik ben het als seculiere groenlinkser met haar eens en vertel haar over de ongemakkelijke discussies in onze partij over ritueel slachten.
Er waren nog veel andere stemmen dit weekend. Van eenmansfracties die ecotuintjes en lokaal geld uitproberen in Hongarije tot de voorzitter van Comuni Virtuosi in Italië. Een bij het eten binengesmokkelde Tunesische die vind dat Europa haar land vooral met rust moet laten. Een europees ambtenaar die het Covenant of Mayors aanprijst – waar ’s-Hertogenbosch stiekem ook lid van blijkt te zijn. Kritiek op het wat stijve, van europa afgekeken, congresconcept – en waarom vlees in het wel erg modernistische Heinrich Böll vormingscentrum van de groenen? Veel stemmen in veel talen. Groen is een sterke internationale beweging, die in heel verschillende omstandigheden een vruchtbare bijdrage levert.
1 juni 2011
www.petervandoremalen.nl