Eerst plannen om te renoveren, toen een plotseling sloopbesluit. Woningcorporatie Brabant Wonen maakt het de bewoners van de Rijskampenflat op de Kruiskamp niet echt gemakkelijk en houd zich niet aan afspraken. . GroenLinksgemeenteraadslid Peter van Doremalen wil dat de gemeente samen met bewoners en de woningbouwvereniging rond de tafel gaat om snel tot een nieuw besluit te komen.

Een paar weken terug benaderde Paul Kagie mij met wat stukken over de Rijskampenflat. Dat was aanleiding om wat gesprekken te voeren met de bewoners en BrabantWonen. Gisteren mondde dat uit in onderstaande bijdrage in de commissie ROB. Het eerste deel heb ik niet uitgesproken omdat dit door bijdragen van de bewoners en Paul Kagie al helder was. Omdat de wethouder nog niet helemaal overtuigd leek moet het waarschijnlijk een vervolg hebben in de raad. Ik ben van mening dat de gemeente zowel een motief als een basis heeft om te intervenieren in het proces. En dat zowel de bewoners als BrabantWonen er baat bij kunnen hebben.

Bijdrage GroenLinks cie ROB 10 januari 2011 Rijskampen

Dank aan de partijen die de bespreeknotitie hebben ingebracht. Het is goed dat we in staat gesteld worden om over de problemen te spreken.


Ik wil allereerst ingaan op de vragen uit het stuk: de rol van BrabantWonen en de vraag renoveren of slopen en daarna zal ik een voorstel doen hoe verder.

Wat is er aan de hand?


BrabantWonen is al jaren sinds 2003 bezig om plannen te maken om de flats bij de tijd te brengen; aanvankelijk via renovatie, later via sloop/nieuwbouw. Nadat renovatie vanaf 2005 helemaal misging bij de eerste flat. De positie van flat 3: de Rijskampen is bijzondere. Deze flat is in 1990 met onder meer een extra lift omgebouwd tot 55+ flat. Hier koos de meerderheid in 2008 voor renovatie. BrabantWonen besloot het uitvoeren van dit besluit uit te stellen tot nadat de nieuwbouw van de andere flats was afgerond – om het voor de minderheid die voor sloop koos mogelijk te maken door te verhuizen.


Onzekerheid en plannenmakerij geven veel onrust en onzekerheid. Je weet niet wat wanneer gaat gebeuren en of investeringen en opknapbeurten nog wel zin hebbenEn ook BrabantWonen denkt natuurlijk wel even na op welk niveau reparaties en onderhoud worden uitgevoerd. Woningen worden minder aantrekkelijk op de woningmarkt – nieuwe bewoners zijn mensen met minder keus. . Sluipend gaat het fysiek, en wat erger is, sociaal achteruit.

De afgelopen jaren kwam daar bij dat de meerderheid voor renovatie aan het verlopen was. De mensen die kozen en zaten te wachten op renovatie vonden dit, begrijpelijk, zeer bedreigend. Zij woonden goed en wilden blijven in de woning die hen vertrouwd was. Ruim, redelijke huur, bekend, bekende buren: veilig en vertrouwd – alleen tussen 6 planken hier nog weg . Anderzijds, als je tot de ontdekking komt dat je erg tegen renovatie opziet en/of toch gaat nadenken over verhuizen, kan je tot een andere inzicht komen. Ingeval van sloop kom je dan veel beter weg: 1e keus in heel Den Bosch en een verhuiskostenvergoeding. Met name voor mensen die er korter wonen of nieuw in de flat komen ligt zo’n afweging anders. Dit leidde tot toenemende spanning binnen de flat en het comité.

BrabantWonen heeft hier onhandig in geopereerd. Met name doordat zij de keus renovatie/sloop bij de bewoners legde en dus de spanning verhoogde. BrabantWonen belastte mensen met een keuze die, zoals later zal blijken, helemaal niet aan hen is.

Daaraan toegevoegd de al bestaande spanningen van aanstaande renovatie en instroom van nieuwe mensen voelen de oude bewoners zich “uitgerookt”. Dit is geen fenomeen dat uniek is voor deze flat en voor deze stad. Dit speelt overalwaar langdurige transitieprocessen aan de gang zijn. De oude groep bewoners, dragers van de oude wijk, voelt zich bedreigt; groeiende belangentegenstellingen zijn een bron van spanning.

Dit mondt uiteindelijk het sloopbesluit van 25 november 2011. Een besluit dat BrabantWonen helemaal niet had mogen nemen omdat ze in minstens een 4-tal brieven had beloofd dat pas – eventueel – te doen wanneer de uitslag boven de 70 % zou komen. Behalve de mensen van BrabantWonen hebben ik niemand gevonden die heeft opgemerkt dat deze 70% norm op de bewonersavond van 3 oktober zou zijn ingetrokken

Dat brengt mij op de beantwoording van de vragen, daarna doe ik een voorstel hoe verder:


Naar mijn opvatting is BrabantWonen tekort geschoten in het bieden van een prettig woonklimaat. En heeft de deels onvermijdelijke onrust bij langdurige processen aangewakkerd door haar verantwoording niet te nemen maar deze zogenaamd bij bewoners te leggen. Hierdoor komen mensen in duivelse dilemma’s terecht: moeten zij kiezen voor zichzelf of voor de buren. Voor het geheel of voor individuen. Strijd of berusting? Door het vervolgens eenzijdig intrekken van haar afspraken toont zij zich een onbetrouwbaar partner en heeft zijn de bijl gezet aan de wortel van constructief overleg met de bewoners. Allerhoogste prioriteit dient te hebben het herstel van vertrouwen.

Dan ten tweede de vraag renovatie of sloop-nieuwbouw.
Deze afweging is een afweging die aan de corporatie is. Deze afweging dient echter wel transparant te zijn en te passen binnen de prestatieafspraken met de corporaties. Mij is niet helder geworden waarom BrabantWonen kiest voor sloop-nieuwbouw . Tot 25 november 2011 koos BrabantWonen voor renovatie. Daarna niet meer. Terwijl er de laatste jaren juist meer aandacht komt voor renoveren ipv sloop-nieuwbouw: Ik citeeer Henk Roozendaal in het BrabantsDagblad van 28 september 2011: “Als we echt niet meer kunnen renoveren gaan we over tot sloop”. Volgens de Kei, een van de organisaties, waarvan Rodney Weterings directeur is geworden, zijn er tien afwegingskaders die een rol kunnen spelen bij de keus sloop/nieuwbouw. Vandaag zegt BrabantWonen in het Brabants Dagblad dat nieuwbouw goedkoper is dan renovatie: dat is in geen enkele brief van BrabantWonen genoemd – of zoals ik vandaag twitterde “Daar komt de aap uit de mouw. En hij heet Euro.”
In de driepartijen afspraak over de stedelijke verhuisregeling is opgenomen hoe het proces tot een voorgenomen sloopbesluit (het “definitieve sloopbesluit vorm dient te krijgen. Na een onderzoek door de corporatie moet zij: “de bewoners tijdig, op een zorgvuldige en transparante wijze, informeren en betrekken bij het voornemen tot sloop en inzicht geven aan bewoners in afwegingen, keuzes en besluiten. “
Conclusie ook hier heeft BrabantWonen zich niet aan de afspraken gehouden. Al haar afwegingen houdt zij voor zich. Zij legt de verantwoordelijkheid bij de bewoners, terwijl zij die zelf heeft. Schande!

Hoe nu verder:


De gemeente heeft slechts een beperkte rol. BrabantWonen heeft zich niet aan afspraken gehouden. Mede naar aanleiding van “BartenNoord”zijn afspraken gemaakt waarin de gemeente partij is. De belangrijkste opgave is herstel van vertrouwen. Ik denk dat er een kortdurende interventie dient plaats te vinden door of namens het college met als doelen
1.Herstel van vertrouwen
2.Geen vertraging
3.Sloopbesluit van tafel om vervolgens transparant en zorgvuldig – in lijn met de Proces zoals afgesproken de keuze renovatie sloop/nieuwbouw met elkaar te bespreken – waarna BrabantWonen het besluit neemt
4.Goede afspraken over het vervolg waarbij bewoners ruimhartig deskundige en betrokken ondersteuning ook om de interne discussie goed te laten verlopen.