Op 18 november verscheen een opiniestuk in het dagblad Trouw van een aantal wethouders van verschillende politieke kleur. Een oproep aan kabinet en Tweede Kamer om de belasting op zelflevering van schone energie te wijzigen , zoals al eerder in Duitsland gebeurde. Daarmee wordt een drempel op vergroening van niet-fossiele energie weggenomen. Ook wethouder Bart Eigeman tekende de brief.
Doorbraak duurzame energie voor het grijpen
Maandag praat de Tweede Kamer over duurzame energie en de veelbesproken 'Green Deal’. Behalve de behandeling van de begroting van minister Verhagen is het ook dé kans om een doorbraak voor lokaal geproduceerde duurzame energie te realiseren.
Dit kabinet wil duurzame energie vooruit helpen, dat blijkt bijvoorbeeld wel uit de initiatieven die opgenomen zijn in de Green Deal. Echter, de urgentie van klimaatverandering, maar meer nog de economische crisis die nu gaande is, nopen tot verdergaande maatregelen. Gemeenten, maatschappelijke organisaties en bedrijven kijken reikhalzend uit naar een maatregel die in een klap zal leiden tot een doorbraak van lokale opwekking van duurzame energie: stel lokale duurzame energiecoöperatieven vrij van energiebelasting. Krijgen we maandag eindelijk de doorbraak waar we al jaren op wachten?
De energiebelasting is in 1996 geïntroduceerd om energiegebruik te remmen. Nu vormt ze, onbedoeld, een onneembare drempel voor het lokaal opwekken van duurzame energie.
Het enthousiasme bij mensen om hun ‘eigen’ energie op te wekken, is enorm. Als mensen de elektriciteit van zonnepanelen op hun eigen dak gebruiken, komt de energie ‘gratis’ hun huis binnen en hoeven ze bovendien geen energiebelasting te betalen. Als een coöperatieve vereniging de gezamenlijk aangeschafte zonnepanelen daarentegen op een centrale plaats, bijvoorbeeld een weiland of het dak van een groot gebouw, en de opgewekte stroom via het openbare net naar de gebruikers stuurt, betalen de leden van de coöperatie een hoge rekening. De energiebelasting die ze moeten betalen is, zeker in vergelijking met de energiebelasting voor grote bedrijven, zo hoog, dat deze zonnecentrale niet rendabel is. Wanneer de vergelijking met een volkstuin wordt gemaakt, wordt het nog krommer. Immers, voor het eigen gekweekte kropje sla op de volkstuin hoeft ook geen wegenbelasting te worden betaald om het thuis op te kunnen eten.
Het is onbegrijpelijk dat de regulerende energiebelasting, bedoeld om vervuilend energiegebruik tegen te gaan, de doorbraak van schone energie frustreert. In onze gemeenten hebben we daar ernstige problemen mee. Enerzijds omdat hierdoor het realiseren van beleidsdoelstellingen wordt gefrustreerd. Anderzijds omdat hierdoor vele ondernemers, die ook in de optiek van dit kabinet de motor zijn voor duurzaamheid, het duurzaam ondernemen onmogelijk wordt gemaakt.
De energiebelasting werd indertijd budgetneutraal ingevoerd waardoor verhoging van de inkomstenbelasting achterwege kon blijven. We realiseren ons terdege dat een oplossing voor dit probleem, ook met EU-regels, niet eenvoudig is. De doorbraak van lokale energieopwekking heeft echter meerdere positieve maatschappelijke effecten. Het zorgt voor werkgelegenheid bij installatiebedrijven, bouw en renovatiebedrijven en versterkt zo de lokale duurzame economie. Het rendement van de energieopwekking kan opnieuw worden geïnvesteerd in zaken als energiebesparing en verdere groei van wind, zon en biomassa. Een belangrijk effect is dat lokaal ondernemerschap en sociale verbanden worden versterkt. Daarmee ontstaat een kracht en betrokkenheid die wezenlijk is voor lokaal en nationaal klimaatbeleid. Het totale eindresultaat, ook voor het rijk, zal groter zijn dan de inkomsten uit de huidige energiebelasting.
Bestuurders van gemeenten en provincies vragen de Tweede Kamer om deze doorbraak van duurzame energie mogelijk te maken. Dat kan door de energiebelasting voor duurzame opwekking van coöperatieve energieverenigingen af te schaffen. Daarmee handelt de overheid conform dezelfde wetgeving die nu al geldt voor grootverbruikers van energie. Zij betalen een extreem lage energiebelasting, omdat het economisch belang en onze concurrentiepositie hiermee gediend is. Het zorgt voor een sterke economie en een gevulde schatkist. Coöperatieve energieverenigingen zijn te beschouwen als bedrijven die gezamenlijk grootproducent en -gebruiker van duurzame energie worden en zo een wezenlijke bijdrage leveren aan onze economie. Met als bijkomend groot voordeel dat hierbij geen broeikasgassen vrijkomen.
En heeft dit Kabinet twijfels? Laat een onafhankelijk instituut een maatschappelijke kosten-batenanalyse maken en geef ruimte aan proefprojecten van professioneel georganiseerde lokale coöperatieven. Dan kan het bewijs geleverd worden dat deze wetswijziging alleen maar winnaars kent. Wij helpen u er graag bij!
D66
Berend de Vries, Tilburg
Alexandra van Huffelen, Rotterdam
CDA
Robbert Jan Piet, Beverwijk
Bas Nootenboom, Barendrecht
PvdA
Houkje Rijpstra, Tytsjerksteradiel
Jos Pierey, Deventer
GroenLinks
Thijs de la Court, Lochem
Robert Linnekamp, Zaanstad
Bart Eigeman, 's-Hertogenbosch